What a carve up!

'Bijtende satire", het is zo'n recencenten uitdrukking. Eentje die je overigens zelden meer leest. Blijkbaar is dit niet de tijd om totally over the top iets te berde te brengen.

Misschien is deze hele tijd wel over the top, uit het lood geslagen, dolgedraaid. Japan: en een tsunami, en een aardbeving en een bijna-kernramp. Libie: een geschifte graaier met grootheidswaanzin in staat is om eerst het hele Libische volk uit te moorden voordat hij de hand aan zichzelf slaat. Als het niet zo gruwelijk was zou je het bijna principieel kunnen noemen.
Het is met geen pen te beschrijven, je krijgt het niet bij elkaar verzonnen, maar het gebeurt ondertussen wel onder onze ogen. Wat je noemt interessante tijden, met dank aan de Chinese vervloeking.

Terugkijkend lijkt het wel of het vroeger minder angstaanjagend was, minder erg. En een beetje blase: gewoon veel minder interessant. Met de kennis van nu valt heel wat verleden goed te relativeren. Zo van: die Koude Oorlog, wat stelde dat nou voor? Val van de Muur? Gaap. Eerste Golfoorlog? Waar heb je het over?

Literatuur kan vroeger op een verhelderende en aangrijpende manier dichtbij brengen. Door je onder te dompelen in de wereld van een boek, mee te gaan in het verhaal, kan je opeens het verleden in een ander licht zien. Kan je duidelijk worden hoe macht werkt en corrumpeert, wat sommigen allemaal over hebben voor geld en een wel heel stevige vinger in de pap. Op het moment lees ik 'Het Moordende Testament' ('What a carve up') van Jonathan Coe uit 1995. Een ontluisterend boek en -ja- een bijtende satire over het Engeland van Margaret Thatcher, dus de jaren tachtig en het begin van de jaren negentig. Coe is geestig, boos en venijnig. Hij beschrijft via een raamvertelling hoe in een ogenschijnlijk democratisch land (Groot-Brittannie) een machtige familie haar tentakels heeft zowel in de media, als de gezondheidszorg, de politiek, de wapenhandel en de voedselindustrie en louter vanuit opportunisme handelt. En, dat is het ergste: daar mee zeer succesvol weg komt. Goedgeschreven en onderhoudend, met een groot maar.

Hoe grappig het ook is, blij word je er niet van.